Publication:
La mulata 'supersticiosa' y el capitán 'arrepentido': resistencia y asimilación cultural en una denuncia inquisitorial, Nuevo Santander, 1775

dc.contributor.authorMartínez Velarde, Julio César
dc.contributor.departmentCiencias Humanas y de la Educaciónes_ES
dc.contributor.departmentGiza eta Hezkuntza Zientziakeu
dc.date.accessioned2023-07-04T12:35:57Z
dc.date.available2023-07-04T12:35:57Z
dc.date.issued2023
dc.description.abstractEl presente escrito tiene la intención de analizar la relación entre el curanderismo que ejercía una mulata de nombre María Marta, en San Juan Baptista Horcasitas (Nuevo Santander), y la pequeña élite local de dicho poblado a finales del siglo XVIII. Este objeto de estudio posibilita percibir la resistencia cotidiana a los valores morales de la época por parte de la curandera mulata, así como la asimilación de prácticas sanatorias 'alternativas', las cuales tenían procedencias históricas diversas. Como fuente principal, se utilizó un proceso inquisitorial, resguardado en el Archivo General de la Nación (México), producto de una denuncia por superstición, hecha en 1775, en contra de la mencionada María Marta. Se plantea que las condiciones sociales del septentrión novohispano permitieron expresiones abiertas de resistencia y asimilación cultural por parte de sujetos que gozaron de preeminencia social por la labor clave que desempeñaban, tal como sucedió con la curandera aquí estudiada.es_ES
dc.description.abstractIdatzi honen helburua María Marta izeneko mulato batek San Juan Baptista Horcasitas herrian (Nuevo Santander) izan zuen petrikilo jardueraren eta xviii. mendean herri horretako gutxi batzuek osatutako elite lokalaren arteko harremana aztertzea da. Aztergai horrek aukera ematen du hautemateko petrikilo mulato horren garaiko balio moralekiko eguneroko erresistentzia, baita praktika sendatzaile 'alternatiboen' asimilazioa ere, zeinek askotariko jatorri historikoak baitzituzten. Iturri nagusi moduan inkisizio prozesu bat erabili zen, aipatu dugun María Marta horren kontrakoa, 1775ean superstizioagatik salatu baitzuten (Prozesua Nazioaren Artxibo Orokorrean dago gordea, Mexikon). Idatzi honek mahai gainean jartzen du Espainia Berriko iparreko baldintza sozialek aukera eman zutela egiten zuten lanaren garrantzia zela-eta gailentasun soziala zuten subjektu batzuek erresistentziako eta asimilazio kulturaleko adierazpen irekiak izateko, eta horren adibide dugu hemen aztertutako petrikiloa.eu
dc.description.abstractThis paper intends to analyze the relationship between the curanderismo practiced by a mulatto named María Marta, in San Juan Baptista Horcasitas (Nuevo Santander), and the small local elite of this town at the end of the 18th century. This object of study makes it possible to perceive the daily resistance to the moral values of the time by the mulatto healer, as well as the assimilation of 'alternative' healing practices, which had various historical origins. As the main source, an inquisitorial process was used, protected in the General Archive of the Nation (Mexico), a product of a denunciation by superstition, made in 1775, against the aforementioned Maria Marta. It is argued that the social conditions of the North American north allowed open expressions of resistance and cultural assimilation by subjects who enjoyed social preeminence for the key work they performed, as happened with the healer studied here.en
dc.format.mimetypeapplication/pdfen
dc.identifier.doi10.48035/rhsj-gh.30.8
dc.identifier.issn2341-0809 (Electronic)
dc.identifier.urihttps://academica-e.unavarra.es/handle/2454/45749
dc.language.isospaen
dc.publisherUniversidad Pública de Navarra / Nafarroako Unibertsitate Publikoaes
dc.relation.ispartofHUARTE DE SAN JUAN. Geografía e Historia N. 30 / Geografìa eta Historia 30.Z. Pamplona: Universidad Pública de Navarra / Nafarroako Unibertsitate Publikoa, 2023. Págs. 161-179es
dc.relation.publisherversionhttps://doi.org/10.48035/rhsj-gh.30.8
dc.rightsLicencia Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 Internationalen
dc.rights.accessRightsinfo:eu-repo/semantics/openAccessen
dc.rights.accessRightsAcceso abierto / Sarbide irekiaes
dc.rights.urihttp://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/
dc.subjectMulataes_ES
dc.subjectCuranderaes_ES
dc.subject'Bruja'es_ES
dc.subjectResistenciaes_ES
dc.subjectAsimilaciónes_ES
dc.subjectMulatoaeu
dc.subjectPetrikiloaeu
dc.subject'Sorgina'eu
dc.subjectErresistentziaeu
dc.subjectAsimilazioaeu
dc.subjectMulattoen
dc.subjectHealeren
dc.subject'Witch'en
dc.subjectResistanceen
dc.subjectAssimilationen
dc.titleLa mulata 'supersticiosa' y el capitán 'arrepentido': resistencia y asimilación cultural en una denuncia inquisitorial, Nuevo Santander, 1775es_ES
dc.title.alternativeMulato 'superstiziosoa' eta kapitain 'damutua': erresistentzia eta asimilazio kulturala inkisizioaren salaketa batean. Nuevo Santander, 1775eu
dc.title.alternativeThe 'superstitious' mulatto and the 'repentant' captain: resistance and cultural assimilation in an inquisitorial denunciation, Nuevo Santander, 1775en
dc.typeinfo:eu-repo/semantics/article
dc.type.versioninfo:eu-repo/semantics/publishedVersionen
dc.type.versionVersión publicada / Argitaratu den bertsioaes
dspace.entity.typePublication

Files

Original bundle
Now showing 1 - 1 of 1
Loading...
Thumbnail Image
Name:
Martinez_MulataSupersticiosa.pdf
Size:
163.89 KB
Format:
Adobe Portable Document Format
License bundle
Now showing 1 - 1 of 1
No Thumbnail Available
Name:
license.txt
Size:
1.71 KB
Format:
Item-specific license agreed to upon submission
Description: