Reflexionar sobre la lengua a partir de secuencias didácticas. El modelo Egramint en los primeros cursos de Educación Primaria
Date
Authors
Director
Publisher
Project identifier
Impacto
Abstract
Este artículo investiga la comprensión del nombre a través del diseño y la implementación de una secuencia didáctica sobre gramática vinculada al proyecto Egramint. Diversos estudios centrados en la alfabetización inicial (0-8 años) abordan la enseñanza y el aprendizaje de la escritura. Sin embargo, son pocos los centrados en la relación entre los usos discursivos y la reflexión gramatical en esta etapa educativa. Esta investigación es un estudio cualitativo que analiza los episodios metalingüísticos producidos durante la implementación de una secuencia didáctica sobre el género discursivo pie de foto en un grupo de 2.º curso de Educación Primaria. En concreto, se centra en la segunda fase, en la que, mediante la interacción, se explora la noción del nombre. A partir de la categorización de los datos, obtenidos gracias a las grabaciones de audio en el aula, los resultados muestran cómo las niñas y los niños van construyendo dicha noción gramatical. Por un lado, se ponen de relieve los obstáculos de los aprendices por entender y representarse la categoría gramatical nombre y, por el otro, el desarrollo de la sesión muestra las dificultades para promover la reflexión metalingüística mediante las ayudas pedagógicas de la docente. Finalmente, las conclusiones apuntan a la necesidad de integrar la gramática pedagógica en la formación didáctica y lingüística del profesorado para promover la reflexión metalingüística en el aula desde una perspectiva socioconstructivista.
Artikulu honek izenaren nozioaren ulermena ikertzen du, Egramint proiektuari lotutako gramatikako sekuentzia didaktiko bat diseinatuz eta inplementatuz. Hasierako alfabetatzean (0-8 urte) oinarritutako zenbait azterlanek idazketaren irakaskuntza eta ikaskuntza jorratzen dituzte. Hala ere, gutxi dira hezkuntza- etapa horretan erabilera diskurtsiboen eta hausnarketa gramatikalaren arteko erlazioan zentratzen diren azterlanak. Ikerketa hau azterlan kualitatibo bat da, eta Lehen Hezkuntzako 2. mailako talde batean argazki-oinaren genero diskurtsiboari buruzko sekuentzia didaktiko bat ezartzean gertatutako gertakari metalinguistikoak aztertzen ditu. Zehazki, bigarren fasean zentratzen da, non, interakzioaren bidez, izenaren nozioa aztertzen baita. Ikasgelako audio-grabazioei esker lortutako datuen kategorizaziotik abiatuta, emaitzek erakusten dute haurrek nola eraikitzen duten nozio gramatikal hori. Alde batetik, ikastunek izen gramatikala ulertzeko eta irudikatzeko dituzten oztopoak nabarmentzen dira, eta, bestetik, saioaren garapenak erakusten du zer-nolako zailtasunak dauden irakaslearen laguntza pedagogikoen bidez hausnarketa metalinguistikoa sustatzeko. Azkenik, ondorioen arabera, beharrezkoa da irakasleen prestakuntza didaktikoan eta linguistikoan gramatika pedagogikoa txertatzea, ikasgelan hausnarketa metalinguistikoa sustatzeko ikuspegi soziokonstruktibista batetik.
This paper looks into the understanding of the noun through the design and implementation of a didactic sequence on grammar linked to the Egramint project. Various studies focused on initial literacy (0-8 years) address the teaching and learning of writing. However, few are focused on the relationship between discursive uses and grammatical reflection in this educational stage. This research represents a qualitative study that analyses the metalinguistic episodes produced during the implementation of a didactic sequence about the discursive genre «photo caption» in a group of 2nd year of Primary Education. More specifically, if focuses on the second phase, in which, through interaction, the notion of noun is explored. From the categorization of the data – that we obtained thanks to the audio recordings in the classroom – the results show how the girls and boys are building such grammatical notion. On the one hand, the obstacles faced by learners in understanding and representing the grammatical category noun are highlighted and, on the other hand, the development of the session shows the difficulties encountered in promoting metalinguistic reflection through the teacher’s pedagogical aids. Finally, the conclusions point to the need to integrate pedagogical grammar in the didactic and linguistic training of teachers to promote metalinguistic reflection in the classroom from a socio-constructivist perspective.
Description
Keywords
Department
Faculty/School
Degree
Doctorate program
item.page.cita
item.page.rights
Licencia Creative Commons Reconocimiento-NoComercial-SinObraDerivada 4.0 Internacional (CC BY-NC-ND 4.0)
Los documentos de Academica-e están protegidos por derechos de autor con todos los derechos reservados, a no ser que se indique lo contrario.