Etxeberria, FranciscoHerrasti, Lourdes2021-07-212021-07-2120212341-0809 (Electronic)10.48035/rhsj-gh.28.3https://academica-e.unavarra.es/handle/2454/40200Se presentan algunas reflexiones sobre los procedimientos metodológicos empleados para realizar las exhumaciones de la Guerra Civil en Navarra y su validez ante procesos administrativos y/o judiciales, de conformidad al plan establecido con carácter oficial por el Gobierno foral. Lo anterior ha permitido un avance significativo en lo que respecta al conocimiento de una verdad formalmente obtenida mediante técnicas y procedimientos específicos, siguiendo los principios generales de la investigación científica en el ámbito de las ciencias forenses. A través de las exhumaciones se ha podido acreditar de forma técnica que muchas personas sufrieron desaparición forzada con resultado de muerte por asesinato, lo que confirma el conocimiento ya establecido por las fuentes históricas y documentales, aportando información más detallada. Al mismo tiempo, los ejemplos de fosas recuperadas han servido para elevar la conciencia respecto de la injusticia de estos hechos e implicar a la ciudadanía en numerosos actos sociales e institucionales, que se han llevado a cabo durante estos años con la puesta en marcha de políticas públicas por parte de la Comunidad Foral de Navarra y de los ayuntamientos.Zenbait gogoeta aurkezten dira hemen Nafarroan Gerra Zibileko exhumazioak egiteko erabili diren prozedura metodologikoei eta horiek prozesu administratibo eta/edo judizialetan duten balioari buruz, Nafarroako Gobernuak ofizialki ezarritako plana aintzat hartuta. Horri esker, teknika eta prozedura espezifikoen bidez, aurrerapen handia egin da formalki lortutako egiaren ezagutzari dagokionez, zientzia forentseen esparruko ikerketa zientifikoaren printzipio orokorrei jarraikiz. Exhumazioen bidez, modu teknikoan egiaztatu ahal izan da pertsona asko desagerrarazi eta hil egin zituztela. Horrek berretsi egiten du iturri historiko eta dokumentalek jada ezarritako ezagutza, baita informazio zehatzagoa eman ere. Aldi berean, aurkitutako hobien adibideak baliagarriak izan dira bai gertakari horien bidegabekeriarekiko kontzientzia areagotzeko, bai urte hauetan Nafarroako Foru Komunitateak eta udalek politika publikoak abian jarrita gauzatu dituzten ekitaldi sozial eta instituzional askotan herritarrak inplikatzeko.Some observations are presented here on methods used to carry out the exhumations of the Spanish Civil War in Navarre and their validity in administrative and/or judicial proceedings, in accordance with the plan officially established by the Regional Government. As a result, significant progress has been made in btaining the truth by means of techniques and procedures used in the field of Forensic Sciences. The exhumations have provided evidence that many people suffered forced disappearance resulting in death by murder. Thus, confirming the knowledge already stablished by historical and documentary sources, and providing more detailed information. Furthermore, the examples of graves recovered have served to raise awareness of the injustice of these events and involve the public in numerous social and institutional ceremonies. These have been carried out over the years with the implementation of public policies by the Autonomous Community of Navarre and the local municipalities.application/pdfspaLicencia Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 InternationalCiencias forensesExhumaciónNavarraLegalidadAuzitegiko zientziakExhumazioaNafarroaLegezkotasunaForensic sciencesExhumationNavarreRule of lawAportación de las ciencias forenses al principio de legalidad en la exhumación de fosas comunes en la Comunidad Foral de NavarraForensic science contributions to the rule of law in the exhumation of mass graves in the Autonomous Region of NavarreZientzia Forentseen ekarpena Nafarroako Foru Komunitateko hobi komunen exhumazioen legezkotasun-printzipioariinfo:eu-repo/semantics/articleinfo:eu-repo/semantics/openAccessAcceso abierto / Sarbide irekia