Publication:
Desenterrando la represión de género: análisis de la violencia ejercida sobre las mujeres durante la Guerra Civil y la dictadura franquista en el suroeste de España

Consultable a partir de

Date

2021

Authors

Muñoz-Encinar, Laura

Director

Publisher

Universidad Pública de Navarra / Nafarroako Unibertsitate Publikoa
Acceso abierto / Sarbide irekia
Artículo / Artikulua
Versión publicada / Argitaratu den bertsioa

Project identifier

Abstract

La estrategia represiva franquista puesta en práctica a partir del golpe de estado del 17 de julio de 1936 desarrolló mecanismos complejos de castigo físico y psicológico. Dentro del sistema punitivo franquista existió un procedimiento específico aplicado a las mujeres republicanas. En este artículo se realiza un análisis de la represión sufrida por las mujeres durante la Guerra Civil y la dictadura franquista en España. Para ello, han sido analizadas historias de mujeres que sufrieron torturas físicas y psicológicas, junto a fosas comunes que contenían cuerpos de mujeres represaliadas. Mi investigación está basada en un estudio holístico de fuentes orales y documentales junto al registro material de las fosas comunes, desde una perspectiva histórica, arqueológica y forense. Las conclusiones indican que las diferentes estrategias represivas utilizadas por el fascismo español contra la población femenina estuvieron motivadas por la percepción de las mujeres como ciudadanas de segunda clase y, por lo tanto, inferiores a los hombres. Su castigo siguió criterios de ejemplaridad.


1936ko uztailaren 17ko estatu-kolpearen ondorioz praktikara eramandako errepresio-estrategia frankistak zigor fisiko nahiz psikologikoko mekanismo konplexuak garatu zituen. Izan ere, zigor-sistema frankistan prozedura espezifiko bat izan zen emakume errepublikarrei aplikatzeko. Artikulu honetan, emakumeek Espainiako Gerra Zibilean eta diktadura frankistan pairatutako errepresioaren analisi bat egiten da. Horretarako, tortura fisiko eta psikologikoak sufritu zituzten emakumeen historiak aztertu dira, baita emakume errepresaliatuen gorpuak zituzten hobi komunak ere. Ahozko iturrien eta iturri dokumentalen azterketa holistikoan dago oinarritua ikerketa hau, baita hobi komunen miaketa materialean ere, ikuspuntu historiko, arkeologiko eta forentse batetik. Ondorio gisara, esan daiteke faxismo espainiarrak emakumeen kontra erabilitako errepresio-estrategiek arrazoi nagusi bat izan zutela: emakumeak bigarren mailako herritartzat hartzen zituzten, eta, hortaz, gizonak baino gutxiagotzat. Zigor haiek eredugarri bilakatzea izan zuten irizpide.


The Francoist repressive strategy unleashed after the coup d'état of 17 July 1936 developed complex mechanisms of physical and psychological punishment. Within Franco's repressive system there was a specific procedure applied to Republican women. In this article, I provide an analysis of the repression suffered by women during the Spanish Civil War and Franco's dictatorship in southwest Spain. For that purpose, I draw on stories of female victims, who suffered physical and psychological humiliation, and on mass graves with bodies of women. The research is based on a holistic study of material, oral and written sources from a historical, archaeological, and forensic anthropological perspective. It is argued that the different repressive strategies used against the female population by Spanish fascism was motivated by the perception of women as second-class citizens and therefore inferior to men. Their punishment followed criteria of exemplarity.

Description

Keywords

Fosas comunes, Estudios de género, Arqueología del pasado contemporáneo, Antropología forense, Historia oral, Hobi komunak, Genero-ikerketak, Iragan garaikideko arkeologia, Antropologia forentsea, Ahozko historia, Mass graves, Gendered studies, Archaeology of the contemporary past, Forensic anthropology, Oral history

Department

Faculty/School

Degree

Doctorate program

item.page.cita

item.page.rights

Licencia Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International

Los documentos de Academica-e están protegidos por derechos de autor con todos los derechos reservados, a no ser que se indique lo contrario.